Üreme çağındaki bir kadında her ay bir adet yumurta overlerden gelişir ve baskın hale gelir. Belli boyuta ulaşan yumurta ovulasyonla overlerden atılır, tüp denen fallopi tüplerine ulaşır ve rahim içine doğru ilerler, gebelik oluşmazsa adet döngüsüyle kanama başlar ve döngü sonlanır. PKOS hastalarında yumurta dominans kazanmaz ve spontan ovulasyon gerçekleşmez.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PKOS) BELİRTİLERİ NELERDİR?
PCOS, genellikle üreme çağındaki kadınlarda görülür. Polikistik over sendromu olan kadınlarda adet düzensizliği mevcuttur. Adet döngüleri seyrekleşmiştir, yılda 8 ve daha az sayıda adet görürler. Görüntülemede yumurtalıkların içinde küçük kistlerin oluşması tipik görüntüsüdür. Anovulasyon (yumurtlayamama) ve hormon dengesizlikleri bir çok klinik belirtinin oluşmasına sebep olur.
Düzensiz Adet Döngüsü: PKOS’lu kadınlar genellikle düzensiz adet döngülerine sahiptir. Yılda 8 veya daha az sayıda adet görürler. Adet döngülerinin arası genellikle uzun sürebilir veya bazen hiç adet olmayabilir.
Yumurtlamama: Anovulasyon PCOS da sık görülen bir durumdur. Over içindeki hormonal mikroçevre bozulmuştur. Normal döngüdeki aylık gelişip atılan ve doğurganlığın kaynağı olan ovulasyon süreci gerçekleşmez ya da çok seyrek gerçekleşir.
Hormonal Değişiklikler: PKOS, özellikle androjen hormonlarının (erkek hormonları) artışına neden olabilir. Bu durum, hisutizm de denen vücutta tüylenme artışı, akne ve androjenik alopesi (erkek tipi saç dökülmesi) gibi belirtilere yol açabilir.
Yumurtalık Kistleri: PKOS’lu kadınlarda görüntülemede oldukça sık görülen yumurtalıkların içinde küçük kistler oluşabilir.Yumurtalıkların boyutunda artış mevcuttur.
İnsülin Direnci: PKOS, insülin direnci ve insülin seviyesinde artış ile ilişkilidir. İnsülin direncinde tüm vücut insüline normalden daha az yanıt verir. PCOS’lu hastalarda şeker hastalığına yatkınlık ve obezite görülme sıklığı artmıştır.
Kilo Artışı: PKOS’lu kadınlarda yaygın hormonal bozukluk ve insülin direncinin etkisiyle genellikle kilo artışı yaşanır. Kilo verilmesi hormonal mikroçevrede iyileşme ile hastalığın kontrol altına alınmasında oldukça önemlidir.
Fertilite Problemleri: PKOS’lu kadınlarda overler yetersiz çalışır, anovulasyon hali mevcuttur. Hormonal bozukluklar, yumurtlayamama doğal yolla gebe kalmayı zorlaştırır.
Cinsel İşlev Bozuklukları: Hormonal değişiklikler nedeniyle cinsel işlev bozuklukları sık görülür.
Aşağıdaki cevaplar sizin için yeterli değilse sorularınızı Whatsapp üzerinden bize iletin. En kısa zamanda cevaplayacağımdan emin olabilirsiniz.
Detaylı bilgi ve/veya randevu almak için hemen bizi arayın.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PKOS, PCOS) NEDEN OLUR ?
PCOS TANISI NASIL KONUR?
PCOS oldukça kompleks tüm organ sistemlerini ilgilendiren metabolik bir hastalıktır. Tanı kriterleri güncel klavuzlarla belirlenmiştir. Tanı düzensiz adet döngüsü, artmış androjen hormonların tespiti,kıllanma, akne ve kellik gibi klinik belirtiler varlığı ve görüntülemede polikistik over görünümü olması gibi durumların bir arada olmasıyla konur. Jinekolojik muayene, ultrasonografi ve çeşitli kan testleri yapılır.
Günlük pratiğimizde polikistik over sendromlu kadınların başvurularındaki en belirgin şikayet adet görememedir. Beraberinde kilo artışı ve tüylenme en sık eşlik eden diğer şikayetlerdir. Çocuk istemi olan ve kendiliğinden gebe kalamayan hastalar da yine polikistik over ve kısırlık şeklinde sıklıkla başvuruda bulunmaktadır.
POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDA HANGİ TESTLER YAPILIR?
PCOS’lu kadınlarda hem ayırıcı tanı hem de hastalığın şiddetini ve verilecek tedaviyi belirlemek adına bazı kan testleri istenir. FSH, LH,Estradiol, AMH, TSH,Prolaktin gibi testler sıklıkla baktığımız kan testleridir. Kan lipit seviyeleri, kan şekeri, insülin ve insülin direncini gösteren testler, OGTT yine PCOS da sıklıkla istenen testlerdir. Tüylenme ve erkek tipi kelliği olan hastalarda androjen hormonlar (testosteron ve alt tipleri) araştırılabilir.
PCOS’lu kadınlarda tip 2 diyabet araştırılmalıdır. İnsülin direnci PCOS da sıklıkla eşlik eder. Yapılan ultrasonografide tipik olarak overlerde çevreye dizilmiş çok sayıda kistik oluşum görülür. Tek taraflı olabileceği gibi her iki overde de görülebilir. Yumurtalık boyutunda artış beklenir. Jinekologunuzun detaylı şekilde yapacağı ultrasonografiyle her iki over ve uterus dokusu değerlendirilir ve ölçümler yapılır.
AMH TESTİ NEDİR?
POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PCOS) TEDAVİSİ NEDİR?
Polikistik over sendromlu hastanın tedavisi ve hastalığın yönetimi mutlaka kişiselleştirilmesidir.
- Yaşam tarzı değişiklikleri (kilo verme, egzersiz)
- Medikal ilaç tedavileri (hormon tedavileri, adet düzenleyiciler,insülin direnci için kullanılan ilaçlar,yumurta geliştirici tedaviler)
- Ameliyat yöntemleri
- Bitkisel tedaviler
Ertelenmemiş tedavilerle yaşam tarzı değişiklikleri ve önleyici yaklaşımlar benimsenerek semptomların yükü hafifletilebilir ve uzun vadede hastalığın oluşturabileceği komplikasyonlar minimuma indirilir.
POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDA YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ NELERDİR?
Maalesef PCOS’lu kadınların mevcut hormonal bozuklukları ve insülin direnci kilo artışı ve obezite ile sonuçlanmaktadır. Ancak PCOS’lu kadınlarda mevcut kilonunun %2-5 kaybında bile metabolizma ve üreme fonksiyonlarında iyileşme görülmüştür.
Bu yüzden kilo verdirmek PCOS’lu kadınlarda ilk ve en etkili yaklaşımdır. Kilo azalmasına bağlı vücutta hormon seviyelerinde iyileşmeler ve belirtilerde azalmalar başlar.Yumurtalık fonksiyonunda düzelme olabilir ve kendiliğinden ovulasyona bağlı spontan gebelik olasılığı artar.
PCOS’lu hastalara uygulanan diyetlerde net kalori miktarını azaltma ve sağlıklı beslenme önerilerinde bulunulur. Paketli ve hazır gıdalardan yüksek katkı maddeleri içerdiği için uzak durulmalıdır. Dengeli ve doğal ürünlerle beslenme varsa eksik vitamin ve mineral takviyeleri ile kilo kontrolü sağlanmalıdır.
Günlük aktivitelere orta dereceli egzersizler dahil edilmelidir. Tempolu günlük 30-45 dk’lık yürüyüşlerin oldukça yararlı olduğu gösterilmiştir.
PCOS TEDAVİSİNDE KULLANILAN MEDİKAL TEDAVİLER NELERDİR?
PCOS da insülin duyarlılaştırıcı ajan olarak sıklıkla Metformin ilacı önerilmektedir, kan şekeri seviyelerinde iyileşme ve insülin duyarlılığında artış görülür. Androjen hormonların düşürülmesi için spironalakton,finasterid gibi etken maddeler kullanılır. Adet döngüsünü sağlamak ve hormon seviyelerini iyileştimek için siklik OKS ilaçları sıklıkla kullanılır. Lipit profilinde düzelme sağlamak için Statin grubu ilaçlardan başlanabilir. D vitamini takviyeleri ve multivitaminler de klinikte iyileşmelere katkı sağlamaktadır.
Çocuk isteği olan kadınlarda ise yumurta geliştirmek amacıyla klomifen,letrozol gibi ilaçlar kullanılabilir. Çocuk istemi olan çiflerde başka birçok sağlık kondisyonu değerlendirilerek uygun tedavi planlanır.
Unutulmamalıdır ki tedavi kişiseldir. Kadının yaşına, kilosuna, hormon seviyelerine ve çocuk isteği olup olmamasına göre değişkenlik gösterebilir.
PCOS TEDAVİSİNDE AMELİYAT TEDAVİSİ NELERDİR?
PCOS TEDAVİSİNDE BİTKİSEL TEDAVİSİLER NELERDİR?
POLİKİSTİK OVER SENDROMUNA HANGİ HASTALIKLAR EŞLİK EDER? PCOS HANGİ HASTALIKLARI TETİKLEYEBİLİR?
Bozulmuş hormonal denge ve insülin direncine bağlı Tip 2 diyabet, Hiperlipidemi, Hipertansiyon, Kısırlık, Kardiyovasküler Hastalıklar, Obezite, Endometrium kanserinde artış görülür.
POLİKİSTİK OVER SENDROMLU HASTALARDA BESLENME ŞEKLİ NASIL OLMALIDIR?
POLİKİSTİK OVER SENDROMU TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?
POLİKİSTİK OVER SENDROMU KENDİLİĞİNDEN GEÇEBİLİR Mİ?
POLİKİSTİK OVER SENDROMLU HASTALAR HAMİLE KALABİLİR Mİ? PCOS DA KENDİLİĞİNDEN GEBELİK İHTİMALİ VAR MI?
POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDA GEBELİK SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
PKOS lu kadınlar hamilelik sürecinde spontan gebe kalsa bile bazı risk faktörlerine sahiptir. Bu kadınlar metabolik olarak Tip 2 diyabete zaten yatkındırlar, gebelikte gebelik şekeri görülme riski daha fazladır. Ovulasyon indüksiyonu yapılan hastalarda aşırı uyarılmış over sendromu görülebilmektedir. Erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek,eklampsi gibi ciddi sağlık sorunları yine PKOS hastalarında sıklığı artan önemli durumlardır.
Bütün bu riskli durumlar göz önüne alındığında PKOS lu gebenin takibi daha sık yapılmalı, ilaçları düzenlenmeli, diyet ve egzersiz programlarıyla kilo kontrolü sağlanmalıdır.